tekst: Joalanta Pluta , psycholog, interwent kryzysowy, mediator
Przemoc domowa to wszelkie działania lub rażące zaniedbania dokonywane przez jednego członka rodziny przeciwko pozostałym, wykorzystujące istniejącą lub stworzoną przez okoliczności przewagę sił lub władzy i powodujące u ofiary szkody lub cierpienie, naruszające jej prawa lub dobra osobiste, w szczególności zdrowie i życie (fizyczne lub psychiczne)” – Psychologia red. J. Strelau.
Formy Przemocy Domowej
Zaniedbanie jako Przemoc Ekonomiczna
Szczególną formą przemocy jest zaniedbanie, polegające na naruszeniu obowiązku sprawowania opieki. Jest to forma przemocy ekonomicznej. Często do kontrolowania jednych członków domostwa przez innych wykorzystywane są dzieci. Dziecko cierpi nie tylko bezpośrednio doznając przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej), ale także obserwując ją w swojej rodzinie.
Rozpoznanie Przemocy Domowej
Podczas rozmowy z osobą doświadczającą przemocy należy zbadać, jakich form przemocy doświadcza dana osoba i ocenić stopień jej nasilenia. Ważne jest również ocenienie skutków przemocy oraz rezultatów szukania pomocy przez ofiarę.
Struktura Interwencji Kryzysowej w Sytuacji Przemocy Domowej
- Bezpieczny kontakt: Istotne jest stworzenie bezpiecznego kontaktu z osobą interweniującą, uwzględniając szacunek, akceptację i unikanie ocen.
- Odizolowanie od czynników zagrożenia: Odcięcie od sprawcy przemocy, powstrzymanie go i wykorzystanie narzędzi prawnych w stosunku do niego.
- Doraźne łagodzenie ostrych objawów urazów: Szybka diagnoza problemu na podstawie relacji osoby doświadczającej przemocy.
- Troska o zaspokojenie podstawowych potrzeb: Pomoc medyczna, pomoc w zdobyciu informacji i pomoc w rozładowaniu napięć.
- Zdiagnozowanie problemów: Ustalenie hierarchii problemów w celu ustalenia, który wymaga największej uwagi, który można natychmiast rozwiązać, a który wymaga rozwiązania w pierwszej kolejności.
- Zaplanowanie strategii: Działania oparte na doraźnej pomocy, ochronie, zasobach klienta, wsparciu otoczenia i odreagowaniu.
- Monitorowanie stanu klienta.
- Terapia: Rozważenie kwestii terapii pod kątem kryzysu, następstw traumy i chronicznych stanów kryzysowych (PTSD).
Skala Zjawiska Przemocy Domowej
Skala zjawiska przemocy domowej jest trudna do oszacowania. Do organów pomocowych trafia tylko część spraw, co często wynika z niezrozumienia problemu, bagatelizowania go oraz usprawiedliwiania, jak również z niewiedzy, gdzie można szukać pomocy.
Procedura „Niebieskiej Karty”
Procedura „Niebieskiej Karty” nie jest procedurą karną, lecz pomocową. Obejmuje ogół czynności podejmowanych przez przedstawicieli wyznaczonych służb w związku z uzasadnionym podejrzeniem występowania przemocy w rodzinie. Służby mogące wszcząć procedurę:
- Policja
- Jednostki organizacyjne pomocy społecznej
- Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
- Oświata
- Ochrona Zdrowia
Podsumowanie
Przemoc domowa to poważny problem, który wymaga natychmiastowej interwencji. Kluczowe jest rozpoznanie form przemocy i zapewnienie wsparcia ofiarom poprzez bezpieczny kontakt, odizolowanie od sprawcy i odpowiednią pomoc medyczną oraz psychologiczną. Dzięki procedurze „Niebieskiej Karty” ofiary przemocy mogą liczyć na wsparcie ze strony różnych służb i organizacji.
